朝代:先秦
作者:诗经
原文:
击鼓其镗,踊跃用兵。土国城漕,我独南行。于嗟阔兮,不我活兮。于嗟洵兮,不我信兮。
击鼓的声音震响(耳旁),兵将奋勇操练。(人们)留在国内筑漕城,只有我向南方行去。
跟随孙子仲,平定陈、宋(两国)。不允许我回家,(使我)忧心忡忡。
于是人在哪里?于是马跑失在哪里?到哪里去寻找它?在山间林下。
生死聚散,我曾经对你说(过)。拉着你的手,和你一起老去。
唉,太久。让我无法(与你)相会。唉,太遥远,让我的誓言不能履行。
注释
⑴镗:鼓声。其镗,即“镗镗”。明 陈继儒《大司马节寰袁公(袁可立)家庙记》:“喤喤考钟,坎坎击鼓。”
⑵踊跃:双声连绵词,犹言鼓舞。兵:武器,刀枪之类。
⑶土国:在国都服役。漕:地名。
⑷孙子仲:即公孙文仲,字子仲,邶国将领。
⑸平:和也,和二国之好。谓救陈以调和陈宋关系。陈、宋:诸侯国名。
⑹不我以归:即不以我归,有家不让回。
⑺有忡:忡忡。
⑻爰(yuán):本发声词,犹言“于是”。丧:丧失,此处言跑失。爰居爰处?爰丧其马:有不还者,有亡其马者。
⑼于以:于何。
⑽契阔:聚散。契,合;阔,离。
⑾成说:成言也犹言誓约。
⑿于嗟:即“吁嗟”,犹言今之哎哟。
⒀活:借为“佸”,相会。
⒁洵:远。
⒂信:一说古伸字,志不得伸。一说誓约有信。
yú jiē kuò xī ,bú wǒ huó xī 。yú jiē xún xī ,bú wǒ xìn xī 。
jī gǔ de shēng yīn zhèn xiǎng (ěr páng ),bīng jiāng fèn yǒng cāo liàn 。(rén men )liú zài guó nèi zhù cáo chéng ,zhī yǒu wǒ xiàng nán fāng háng qù 。
gēn suí sūn zǐ zhòng ,píng dìng chén 、sòng (liǎng guó )。bú yǔn xǔ wǒ huí jiā ,(shǐ wǒ )yōu xīn chōng chōng 。
yú shì rén zài nǎ lǐ ?yú shì mǎ pǎo shī zài nǎ lǐ ?dào nǎ lǐ qù xún zhǎo tā ?zài shān jiān lín xià 。
shēng sǐ jù sàn ,wǒ céng jīng duì nǐ shuō (guò )。lā zhe nǐ de shǒu ,hé nǐ yī qǐ lǎo qù 。
āi ,tài jiǔ 。ràng wǒ wú fǎ (yǔ nǐ )xiàng huì 。āi ,tài yáo yuǎn ,ràng wǒ de shì yán bú néng lǚ háng 。
zhù shì
⑴táng :gǔ shēng 。qí táng ,jí “táng táng ”。míng chén jì rú 《dà sī mǎ jiē huán yuán gōng (yuán kě lì )jiā miào jì 》:“huáng huáng kǎo zhōng ,kǎn kǎn jī gǔ 。”
⑵yǒng yuè :shuāng shēng lián mián cí ,yóu yán gǔ wǔ 。bīng :wǔ qì ,dāo qiāng zhī lèi 。
⑶tǔ guó :zài guó dōu fú yì 。cáo :dì míng 。
⑷sūn zǐ zhòng :jí gōng sūn wén zhòng ,zì zǐ zhòng ,bèi guó jiāng lǐng 。
⑸píng :hé yě ,hé èr guó zhī hǎo 。wèi jiù chén yǐ diào hé chén sòng guān xì 。chén 、sòng :zhū hóu guó míng 。
⑹bú wǒ yǐ guī :jí bú yǐ wǒ guī ,yǒu jiā bú ràng huí 。
⑺yǒu chōng :chōng chōng 。
⑻yuán (yuán):běn fā shēng cí ,yóu yán “yú shì ”。sàng :sàng shī ,cǐ chù yán pǎo shī 。yuán jū yuán chù ?yuán sàng qí mǎ :yǒu bú hái zhě ,yǒu wáng qí mǎ zhě 。
⑼yú yǐ :yú hé 。
⑽qì kuò :jù sàn 。qì ,hé ;kuò ,lí 。
⑾chéng shuō :chéng yán yě yóu yán shì yuē 。
⑿yú jiē :jí “yù jiē ”,yóu yán jīn zhī āi yō 。
⒀huó :jiè wéi “huó ”,xiàng huì 。
⒁xún :yuǎn 。
⒂xìn :yī shuō gǔ shēn zì ,zhì bú dé shēn 。yī shuō shì yuē yǒu xìn 。